ភ្នំពេញ: លោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិការ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) បានចាត់ទុកថា សេចក្តីប្រកាសរបស់គណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស មិនបញ្ជូនតំណាង ដើម្បីចូលរួមដំណើរការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២ គឺជាសិទ្ធិរបស់គណបក្សប្រឆាំង ដោយមិនប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឬក៏ការបោះឆ្នោត នៅពេលខាងមុខទេ។
លោក ទេព នីថា បានមានប្រសាសន៍ថា “យើងបានដឹងពីស្ថានភាពគណបក្សទាំងពីរនេះ។ អ៊ីចឹងយើងគិតថា ហេតុផលផ្ទាល់របស់គាត់ ច្រើនជាងការទម្លាក់នីតិវិធីនៃការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត របស់ គ.ជ.ប. ព្រោះថា នីតិវិធីនេះ យើងអនុវត្តរៀងរាល់ឆ្នាំ រហូតដល់ថ្ងៃនេះ ហើយគណបក្សទាំងអស់នេះ ក៏ធ្លាប់ទទួលស្គាល់ ធ្លាប់អនុវត្តតាមនីតិវិធីនេះ ហើយក៏ធ្លាប់បានទទួលលទ្ធផលទៅតាមការបោះឆ្នោតដែរ បើប្រៀបធៀបជាមួយគណបក្សផ្សេងទៀត។ អ៊ីចឹងទេ ខ្ញុំគិតថា មិនប៉ះពាល់អ្វីដល់ដំណើរការនៃការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតទេ ពីព្រោះថា នេះជាសិទ្ធិរបស់គាត់។ ទោះយ៉ាងណា ក៏មានគណបក្សនយោបាយផ្សេងទៀត និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀត ដែលចូលរួមសង្កេតមើលការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២នេះ”។
នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ គ.ជ.ប. នឹងធ្វើសន្និសីទកាសែត ដើម្បីប្រកាសពីចំនួនប្រជាពលរដ្ឋប៉ាន់ស្មាន ព្រមទាំងដំណើរការ សម្រាប់ពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ប្រចាំឆ្នាំ២០១២ ដែលនឹងធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។ បញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតនោះ សម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិ នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣។
លោក ទេព នីថា បានលើកឡើងថា តាមការប៉ាន់ស្មាន នៅឆ្នាំនេះ គ.ជ.ប. នឹងចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតថ្មី មានប្រមាណ ៦០ ម៉ឺននាក់។ ក្នុងនោះ មានយុវជន ដែលទើបគ្រប់អាយុបោះឆ្នោត ត្រូវចុះឈ្មោះថ្មីប្រមាណ ៣០ ម៉ឺននាក់ និងប្រជាពលរដ្ឋ ដែលទើបផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅ ហើយត្រូវចុះឈ្មោះថ្មី ប្រមាណជា ៣០ ម៉ឺននាក់។ នៅឆ្នាំនេះ គ.ជ.ប. ក៏ប៉ាន់ស្មានថា នឹងត្រូវលុបឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ដែលមានឈ្មោះស្ទួន ឬមរណភាព ជាដើមនោះ មានប្រមាណជា ១៤ ម៉ឺននាក់។ រីឯបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត កាលពីឆ្នាំ២០១១ មានចំនួនជាង ៩,២ លាននាក់។ ដូច្នេះបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត នៅឆ្នាំ២០១២ អាចមានអ្នកបោះឆ្នោតជាង ៩,៨ លាននាក់។
លោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប. ក៏បានអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ពិសេសយុវជន ដែលគ្រប់អាយុ ១៨ ឆ្នាំ គិតដល់ថ្ងៃបោះឆ្នោតជាតិ ថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ ត្រូវត្រៀមឯកសារ ដើម្បីយកទៅចុះបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ នៅសាលាឃុំសង្កាត់។ ចំណែកអ្នកមានឈ្មោះ ក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ក៏ត្រូវទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់ឈ្មោះ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមឯកសារបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណ។
ការលើកឡើងរបស់លោកទេព នីថា ខាងលើនេះ បានធ្វើឡើងភ្លាមៗ ខណៈដែលគណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងនាមចលនាប្រជាធិបតេយ្យ សង្គ្រោះជាតិ បានប្រកាសធ្វើពហិការ មិនបញ្ជូនតំណាង ដើម្បីចូលរួមដំណើរការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅ នៅថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ឡើយ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម របស់គណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ឬចលនាប្រជាធិបតេយ្យសង្គ្រោះជាតិ នៅថ្ងៃទី២៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ បង្ហាញថា គណបក្សប្រឆាំងទាំងពីរ មើលឃើញថា នីតិវិធីនៃការចុះឈ្មោះ ការលុបឈ្មោះ អ្នកបោះឆ្នោត នៅដដែល អត់មានការផ្លាស់ប្តូរ ពោលគឺមានភាពសាំញ៉ាំ ដែលបង្កការលំបាកស្មុគស្មាញ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។ ឯមន្ត្រីអនុវត្តការងារពិនិត្យបញ្ជី និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតភាគច្រើនលើសលុប ជាសកម្មជន នៃគណបក្សកាន់អំណាច។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ដែលចុះហត្ថលេខាដោយអគ្គលេខាធិការគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស និងគណបក្សសមរង្ស៊ី ក៏បានលើកឡើងបន្តថា ដូច្នេះដំណើរការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២ ដែលរៀបចំដោយគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនេះ មិនអាចជួយឲ្យការបោះឆ្នោតឆ្នោតសកល ឆ្នាំ២០១៣ ប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌បានឡើយ។
គណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ក៏បានទាមទារយ៉ាងទទូច ឲ្យមានការកែប្រែនីតិវិធីដ៏ស្មុគស្មាញ នៃការចុះបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ហើយនឹងផ្លាស់ប្តូរពេលវេលា នៃការចុះឈ្មោះ ព្រមទាំងផ្តល់ពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ ដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតមានឈ្មោះ នៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត និងបានទៅបោះឆ្នោត ដោយគ្មានឧបសគ្គ និងការរំខាន៕
លោក ទេព នីថា បានមានប្រសាសន៍ថា “យើងបានដឹងពីស្ថានភាពគណបក្សទាំងពីរនេះ។ អ៊ីចឹងយើងគិតថា ហេតុផលផ្ទាល់របស់គាត់ ច្រើនជាងការទម្លាក់នីតិវិធីនៃការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត របស់ គ.ជ.ប. ព្រោះថា នីតិវិធីនេះ យើងអនុវត្តរៀងរាល់ឆ្នាំ រហូតដល់ថ្ងៃនេះ ហើយគណបក្សទាំងអស់នេះ ក៏ធ្លាប់ទទួលស្គាល់ ធ្លាប់អនុវត្តតាមនីតិវិធីនេះ ហើយក៏ធ្លាប់បានទទួលលទ្ធផលទៅតាមការបោះឆ្នោតដែរ បើប្រៀបធៀបជាមួយគណបក្សផ្សេងទៀត។ អ៊ីចឹងទេ ខ្ញុំគិតថា មិនប៉ះពាល់អ្វីដល់ដំណើរការនៃការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតទេ ពីព្រោះថា នេះជាសិទ្ធិរបស់គាត់។ ទោះយ៉ាងណា ក៏មានគណបក្សនយោបាយផ្សេងទៀត និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀត ដែលចូលរួមសង្កេតមើលការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២នេះ”។
នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ គ.ជ.ប. នឹងធ្វើសន្និសីទកាសែត ដើម្បីប្រកាសពីចំនួនប្រជាពលរដ្ឋប៉ាន់ស្មាន ព្រមទាំងដំណើរការ សម្រាប់ពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ប្រចាំឆ្នាំ២០១២ ដែលនឹងធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។ បញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតនោះ សម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិ នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣។
លោក ទេព នីថា បានលើកឡើងថា តាមការប៉ាន់ស្មាន នៅឆ្នាំនេះ គ.ជ.ប. នឹងចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតថ្មី មានប្រមាណ ៦០ ម៉ឺននាក់។ ក្នុងនោះ មានយុវជន ដែលទើបគ្រប់អាយុបោះឆ្នោត ត្រូវចុះឈ្មោះថ្មីប្រមាណ ៣០ ម៉ឺននាក់ និងប្រជាពលរដ្ឋ ដែលទើបផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅ ហើយត្រូវចុះឈ្មោះថ្មី ប្រមាណជា ៣០ ម៉ឺននាក់។ នៅឆ្នាំនេះ គ.ជ.ប. ក៏ប៉ាន់ស្មានថា នឹងត្រូវលុបឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ដែលមានឈ្មោះស្ទួន ឬមរណភាព ជាដើមនោះ មានប្រមាណជា ១៤ ម៉ឺននាក់។ រីឯបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត កាលពីឆ្នាំ២០១១ មានចំនួនជាង ៩,២ លាននាក់។ ដូច្នេះបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត នៅឆ្នាំ២០១២ អាចមានអ្នកបោះឆ្នោតជាង ៩,៨ លាននាក់។
លោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប. ក៏បានអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ពិសេសយុវជន ដែលគ្រប់អាយុ ១៨ ឆ្នាំ គិតដល់ថ្ងៃបោះឆ្នោតជាតិ ថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ ត្រូវត្រៀមឯកសារ ដើម្បីយកទៅចុះបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ នៅសាលាឃុំសង្កាត់។ ចំណែកអ្នកមានឈ្មោះ ក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ក៏ត្រូវទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់ឈ្មោះ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវតាមឯកសារបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណ។
ការលើកឡើងរបស់លោកទេព នីថា ខាងលើនេះ បានធ្វើឡើងភ្លាមៗ ខណៈដែលគណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងនាមចលនាប្រជាធិបតេយ្យ សង្គ្រោះជាតិ បានប្រកាសធ្វើពហិការ មិនបញ្ជូនតំណាង ដើម្បីចូលរួមដំណើរការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅ នៅថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ឡើយ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម របស់គណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ឬចលនាប្រជាធិបតេយ្យសង្គ្រោះជាតិ នៅថ្ងៃទី២៣ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ បង្ហាញថា គណបក្សប្រឆាំងទាំងពីរ មើលឃើញថា នីតិវិធីនៃការចុះឈ្មោះ ការលុបឈ្មោះ អ្នកបោះឆ្នោត នៅដដែល អត់មានការផ្លាស់ប្តូរ ពោលគឺមានភាពសាំញ៉ាំ ដែលបង្កការលំបាកស្មុគស្មាញ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងការទៅពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត។ ឯមន្ត្រីអនុវត្តការងារពិនិត្យបញ្ជី និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតភាគច្រើនលើសលុប ជាសកម្មជន នៃគណបក្សកាន់អំណាច។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ដែលចុះហត្ថលេខាដោយអគ្គលេខាធិការគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស និងគណបក្សសមរង្ស៊ី ក៏បានលើកឡើងបន្តថា ដូច្នេះដំណើរការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០១២ ដែលរៀបចំដោយគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនេះ មិនអាចជួយឲ្យការបោះឆ្នោតឆ្នោតសកល ឆ្នាំ២០១៣ ប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌បានឡើយ។
គណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ក៏បានទាមទារយ៉ាងទទូច ឲ្យមានការកែប្រែនីតិវិធីដ៏ស្មុគស្មាញ នៃការចុះបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ហើយនឹងផ្លាស់ប្តូរពេលវេលា នៃការចុះឈ្មោះ ព្រមទាំងផ្តល់ពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ ក្នុងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ ដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតមានឈ្មោះ នៅក្នុងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត និងបានទៅបោះឆ្នោត ដោយគ្មានឧបសគ្គ និងការរំខាន៕