ភ្នំពេញ: សហព្រះរាជអាជ្ញា បានប្តឹងសាទុក្ខជំទាស់នឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង របស់តុលាការខ្មែរក្រហម ដែលបានសម្រេច ដោះលែងជនជាប់ចោទ លោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២។
សេចក្តីសម្រេចជាលើកទី២ ក្នុងការដោះលែងលោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ ត្រូវបានអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង សំអាងថា លោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ អាយុ ៨០ ឆ្នាំ ជាអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ចខ្មែរក្រហម ពិតជាមានជំងឺវង្វេងវង្វាន់ធ្ងន់ធ្ងរ និងមិនអាចព្យាបាលបានឡើយ ទោះបីជាក្រុមគ្រូពេទ្យ បានព្យាយាមអស់រយៈពេលជាងកន្លះឆ្នាំក៏ដោយ។ ពោលគឺលោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ មិនមានសម្បទាខាងបញ្ញាស្មារតីគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីចូលរួមក្នុងសវនាការ ចំពោះឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ ដូចបានចោទប្រកាន់ ដែលបានប្រព្រឹត្តក្នុងអំឡុងនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យទេ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន របស់អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា ចុះថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ បង្ហាញថា សហព្រះរាជអាជ្ញាយល់ស្របទាំងស្រុង ជាមួយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ថា លោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ គួរត្រូវបានដោះលែងពីមន្ទីរឃុំឃាំង ដោយផ្អែកតាមការរកឃើញរបស់អ្នកជំនាញជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលថា គាត់នៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មិនមានសម្បទាគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីចូលរួមសវនាការ។
ប៉ុន្តែសេចក្តីប្រកាស បានគូសបញ្ជាក់ថា "សហព្រះរាជអាជ្ញាយល់ឃើញថា ការដោះលែងលោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ មិនគួរណា ធ្វើឡើងដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌឡើយ"។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន បានលើកឡើងថា នៅខណៈមានការទទួលយកតាមការរកឃើញរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ទាក់ទងនឹងការចុះខ្សោយ នៃការចងចាំរបស់ជនជាប់ចោទ សហព្រះរាជអាជ្ញាក៏បានកត់សំគាល់ផងដែរ លើការសម្រេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះ ដែលថា គេមានលទ្ធភាព ( ទោះបីជាតិចតួចយ៉ាងណាក្តី ) អំពីការផ្លាស់ប្តូរកាលៈទេសៈផ្សេងៗ និងការបន្តសវនាការ នៅពេលក្រោយណាមួយនោះ។
សេចក្តីប្រកាសលើកឡើងថា ដោយមានការយកចិត្តដាក់នៅលើចំណុចនេះ សហព្រះរាជអាជ្ញារពិចារណាថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង មានសិទ្ធិអំណាចផ្លូវច្បាប់ដើម្បីពិចារណា និងអនុវត្តការដាក់លក្ខខណ្ឌកំណត់ ដែលចាំបាច់សមហេតុផល និងសមស្របទៅលើសេរីភាពរបស់លោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ។
សេចក្តីប្រកាសដដែលបានបន្តថា គោលបំណងនៃការដាក់កំហិត ឬលក្ខខណ្ឌទាំងនេះ គឺដើម្បី (១)ធានាថា ជនជាប់ចោទ មិនរត់គេចខ្លួនពីយុត្តាធិការរបស់តុលាការនេះ (២) ធានាថា គាត់នឹងមិនជ្រៀតជ្រែកចំពោះសាក្សី ឬជាប់ចោទផ្សេងទៀត ដែលកំពុងផ្តល់សក្ខីកម្មនៅក្នុងសវនាការ (៣) ធានាចំពោះសុវត្ថិភាពរបស់គាត់ និងរបៀបរៀបរយសាធារណៈ ហើយនិង (៤) ធានាថា សុខភាពរបស់គាត់ ត្រូវបានពិនិត្យតាមដានយ៉ាងដិតដល់ដើម្បីបង្កលទ្ធភាពឲ្យអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូងនៅតែបានដឹងអំពីស្ថានភាពវេជ្ជសាស្ត្ររបស់គាត់។
បណ្តឹងសាទុក្ខរបស់សហព្រះរាជអាជ្ញា គឺដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋាននៃទឡ្ហីករណ៍ចំនួន ៤ គឺថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង មានកំហុស៖
(១)ខាងអង្គច្បាប់ដោយបានធ្វើការព្យួរទាំងស្រុងនូវយុត្តាធិការទៅលើជនជាប់ចោទ ឬថា ខ្លួនគ្មានយុត្តាធិការទៅលើជនជាប់ចោទនោះ។
(២)ខាងអង្គច្បាប់ ដោយមិនយកមកអនុវត្ត បដិសេធ ឬខកខានមិនបានពិនិត្យពិចារណា លើមូលដ្ឋានច្បាប់ ដែលមានស្រាប់ ដើម្បីបន្តធ្វើការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវច្បាប់តុលាការ ចំពោះជនជាប់ចោទ ដោយមានលក្ខខណ្ឌ។
(៣)ខាងអង្គច្បាប់ ដោយបង្គាប់ឲ្យធ្វើការដោះលែងជនជាប់ចោទ ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ជាជំនួសឲ្យលក្ខខណ្ឌ នៃការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ ដែលអាចឲ្យធ្វើយុត្តិកម្មបាន។
(៤)តាមពិត ឬក្នុងការអនុវត្តនូវឆន្ទានុសិទ្ធិរបស់ខ្លួន នៅក្នុងការរកឃើញថា ការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ គឺមិនអាចយកមកអនុវត្តបានទេ ឬមិនអាចអនុវត្តជាក់ស្តែង។
សេចក្តីប្រកាសរបស់ អ.វ.ត.ក បានឲ្យដឹងថា នៅក្នុងបណ្តឹងសាទុករបស់ព្រះរាជអាជ្ញា បានស្នើដល់អង្គជំនុំជម្រះ តុលាការកំពូល សុំមោឃភាពនូវសេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ដោយហេតុថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង រកឃើញថា ខ្លួនគ្មានយុត្តាធិការ ក្នុងការចេញដីកាបង្គាប់ឲ្យបន្តធ្វើការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការទេ ដែលត្រូវបានធ្វើទៅតាមលក្ខខណ្ឌច្បាប់ ដែលអាចឲ្យធ្វើយុត្តិកម្មបាន និងធ្វើការកែប្រែសេចក្តីសម្រេច ដើម្បីតម្រូវឲ្យជនជាប់ចោទ ( បើសិនជាចាំបាច់ តាមរយៈអ្នកអាណាព្យាបាលទូទៅ ឬហិតូបត្ថម្ភកៈ ដែលនឹងត្រូវតែងតាំង ដោយអាជ្ញាធរជាតិ ) ដើម្បីឲ្យគោរពអនុវត្តតាមលក្ខខណ្ឌជាក់លាក់ផ្សេងៗ ដែលបានស្នើឡើងដោយសហព្រះរាជអាជ្ញា ដើម្បីរក្សាការពារឲ្យបានត្រឹមត្រូវនូវសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍តាមច្បាប់ ដែលទាក់ទងនឹងការដោះលែងរូបគាត់ពីការឃុំខ្លួន។
លក្ខខណ្ឌជាក់លាក់ ដែលសហព្រះរាជអាជ្ញា បានដាក់ស្នើ គឺមានដូចតទៅ៖
(១)ត្រូវស្នាក់នៅក្នុងលំដ្ឋានជាក់លាក់មួយ ដែលសហមេធាវីការពារក្តីរបស់គាត់ ត្រូវប្រាប់ពីអាសយដ្ឋាន
(២)ត្រូវបង្ហាញខ្លួនមួយសប្តាហ៍ម្តង ដើម្បីឲ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ឬមន្ត្រីផ្លូវការ ដែលចាត់តាំងដោយអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង ធ្វើការត្រួតពិនិត្យពីសុវត្ថិភាព
(៣)ត្រូវឲ្យគាត់ប្រគល់លិខិតឆ្លងដែននិងអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណរបស់គាត់
(៤)មិនត្រូវទាក់ទង ដោយផ្ទាល់ក្តីឬដោយប្រយោលក្តី ជាមួយសហជនជាប់ចោទដទៃទៀត (លើកលែងតែស្វាមីរបស់គាត់ គឺអៀង សារី)
(៥)មិនត្រូវទំនាក់ទំនង ដោយផ្ទាល់ក្តីឬដោយប្រយោលក្តី ជាមួយសាក្សី អ្នកជំនាញ ឬជនរងគ្រោះណាមួយក៏ដោយ ដែលអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង បានស្នើសុំស្តាប់ចម្លើយ ហើយមិនត្រូវជ្រៀងជ្រែកចូលក្នុងកិច្ចការរដ្ឋបាលរបស់តុលាការ
(៦) ត្រូវស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ ដោយអ្នកអនុវត្តផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ ដែលអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង បានចាត់តាំងរៀងរាល់ប្រាំមួខែម្តង។
សេចក្តីប្រកាសលើកឡើងថា ខណៈដែលសហព្រះរាជអាជ្ញា បន្តការគាំទ្រដល់ការដោះលែងលោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ ពីមន្ទីរឃុំឃាំង ដោយសារសហព្រះរាជអាជ្ញារ បានជឿជាក់ថា លក្ខខណ្ឌដែលបានស្នើនៅពេលមានការដោះលែងរូបគាត់ ដែលវានឹងពុំមានប្រសិទ្ធភាពទេ បើគេគ្រាន់តែដាក់វាជាទម្រង់នៃការស្នើសុំនោះ។ លក្ខខណ្ឌដែលបានស្នើសុំ គឺមានលក្ខណៈសមស្របចាំបាច់ និងមានសមាមាត្រ ទៅនឹងកាលៈទេសៈ។
សេចក្តីប្រកាស ក៏បានលើកឡើងទៀតថា នៅក្នុងការពិចារណាអំពីលក្ខខណ្ឌនានា សម្រាប់ការដោះលែងលោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ មិនត្រូវធ្វើការពិចារណា តែអំពីសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍របស់លោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ ប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែក៏ត្រូវធ្វើការពិចារណាផងដែរ លើសិទ្ធិរបស់ជនរងគ្រោះដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី សហព្រះរាជអាជ្ញា ហើយនិងសហគមន៍អន្តរជាតិ បូករួមនឹងកត្តានានា ដូចជា ការផ្សះផ្សាជាតិ និងស្ថិរភាពយុត្តិធម៌ ហើយក្នុងករណីនេះ សុវត្ថិភាព និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ក៏ត្រូវមានផងដែរ។
សេចក្តីប្រកាសបានគូសបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងការផ្តល់សំអាងពីលក្ខខណ្ឌនានា ដែលបានស្នើឡើងនេះ សហព្រះរាជអាជ្ញា បានព្យាយាមស្វែងរកនូវការធានាថា សិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ ត្រូវបានគិតគូរពិចារណា និងបានធ្វើការថ្លឹងថ្លែងយ៉ាងត្រឹមត្រូវ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ឲ្យបទដ្ឋាន ស្តីពី ច្បាប់សិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវបានគោរព និងត្រូវបានអនុវត្តនៅ អ.វ.ត.ក នេះ។
នៅក្នុងញត្តិមួយដាច់ដោយឡែក សហព្រះរាជអាជ្ញា បានស្នើសុំឲ្យលោកប្រធាននៃអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល ធ្វើការផ្អាកការដោះលែងលោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ ដូចដែលបានបង្គាប់ នៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង រហូតទាល់តែអង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល ធ្វើការសម្រេចពីបណ្តឹងសាទុក្ខនេះ ដោយអនុលោម តាមវិធាន ៨២.៦ នៃវិធានផ្ទៃក្នុង។
សូមរម្លឹកថា អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង របស់តុលាការខ្មែរក្រហម ដែលមានចៅក្រម ៥ រូប គឺចៅក្រមជាតិ ៣ រូប និងអន្តរជាតិ ២ រូប បានបើកសវនាការរយៈពេល ៣ ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ ដើម្បីធ្វើការវាយតម្លៃឡើងវិញ អំពីសម្បទាខាងបញ្ញាស្មារតីរបស់លោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ។
កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១១ អង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង របស់តុលាការខ្មែរក្រហម បានសម្រេចដោះលែងលោកស្រីអៀងធីរិទ្ធ ម្តងរួចមកហើយ ដោយសំអាងថា លោកស្រី មានជំងឺវង្វេងវង្វាន់ស្មារតី។ ក៏ប៉ុន្តែកាលណោះ ត្រូវបានភាគីសហព្រះរាជអាជ្ញា បានប្តឹងជំទាស់។
លោកស្រី អៀង ធីរិទ្ធ អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសង្គមកិច្ចខ្មែរក្រហម ត្រូវបាននាំខ្លួនមកឃុំឃាំងនៅតុលាការខ្មែរក្រហម ជាមួយនឹងលោកអៀងសារី អតីតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសខ្មែរក្រហម ដែលជាស្វាមីរបស់លោកស្រី កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៧។ លោកស្រី អៀងធីរិទ្ធ ត្រូវបានចោទប្រកាន់ ក្នុងសំណុំរឿង០០២ ជាមួយនឹងលោកអៀងសារី លោកខៀវ សំផន និងលោកនួនជា។
ក៏ប៉ុន្តែដោយសារតែលោកស្រី អៀងធីរិទ្ធ មានជំងឺវង្វេងវង្វាន់ ទើបលោកស្រី មិនត្រូវបានគេនាំមកកាត់ទោស ក្នុងសំណុំរឿង០០២ ដែលបានផ្តើមសវនាការ កាត់ទោស កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១១ ឡើយ៕
