ភ្នំពេញ: មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សចំនួន ៥ នាក់ បានជួបពិភាក្សាការងារដោយផ្ទាល់ជាមួយលោក Willaim E. Todd ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំកម្ពុជា នៅផ្ទះរបស់លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត ខាងជើងវិមានឯករាជ្យ កាលពីវេលាម៉ោងប្រមាណជា ១២ ថ្ងៃត្រង់ ថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២ ដោយបានផ្តោតទៅលើស្ថានការណ៍នយោបាយ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ អាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០១៣ ជាពិសេសបញ្ហាលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្ស សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងតែនិរទេសខ្លួន នៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណា បានវិលមកកម្ពុជាវិញ។ នេះបើតាមការឲ្យដឹងពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសម រង្ស៊ី កាលពីរសៀលថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១២។
ជំនួបរវាងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ជាមួយនឹងឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិក គឺមានរយៈពេលប្រមាណជា ២ ម៉ោង ចាប់ពីម៉ោងជាង ១២ ថ្ងៃត្រង់។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បានឲ្យដឹងថា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស សរុបចំនួន ៥នាក់ ដែលបានជួបជាមួយឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា មានដូចជា ១-លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកតំណាងរាស្ត្រមណ្ឌលភ្នំពេញ និងជាអ្នកនាំពាក្យ, ២-លោកស្រី មូរ សុខហួរ អគ្គលេខាធិការរង និងជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រមណ្ឌលកំពត, ៣-លោក គឹម សួរភិរិទ្ធ អ្នកតំណាងរាស្ត្រមណ្ឌលកំពង់ចាម (ខាងគណបក្សសម រង្ស៊ី), ៤-លោក អ៊ូ ច័ន្ទឫទ្ធិ អ្នកតំណាងរាស្ត្រមណ្ឌលកណ្តាល, ៥-លោក ប៉ុល ហំម អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស (ខាងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស)។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសម រង្ស៊ី លោក យឹម សុវណ្ណ បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងថា នៅក្នុងជំនួបនោះ ខាងគណបក្ស សម រង្ស៊ី បានជម្រាបជូនលោក Willaim E. Todd ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា អំពីដំណោះស្រាយ ដែលអាចឈានទៅរកការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌។ នៅក្នុងនោះ លោកក៏បានជម្រាបជូនអំពីលក្ខខណ្ឌ ដែលនាំឲ្យសេរីភាព និងយុត្តិធម៌ គឺមានវត្តមានលោកប្រធាន សម រង្ស៊ី នៅក្នុងការបោះឆ្នោត ហើយនិងការកែទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប)។
ចំពោះបញ្ហាដែលគណបក្សសម រង្ស៊ី ស្វែងរកអន្តរាគមន៍ពីអន្តរជាតិ ដើម្បីឲ្យលោកសមរង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សប្រឆាំង បានវិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ ត្រូវបានអ្នកនាំពាក្យគណបក្ស សម រង្ស៊ី លើកឡើងថា បញ្ហានេះ ក៏បានជម្រាបប្រាប់អស់ហើយ ទៅលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រចាំកម្ពុជា ដែលជាឯកអគ្គរដ្ឋទូត នៃប្រទេសមហាអំណាច និងជានិម្មិតរូបនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ជាការឆ្លើយតបរបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក ត្រូវបានលោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសម រង្ស៊ី បានបញ្ជាក់ថា “គាត់ថា គាត់មកទីនេះ ធ្វើការ គឺជំរុញឲ្យមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ ជាពិសេសកាតព្វកិច្ចរបស់អន្តរជាតិ ត្រូវតែមានដំណោះស្រាយចំពោះលោកសមរង្ស៊ី”។
ចំណែកលោក ប៉ុល ហំម អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បានមានប្រសាសន៍ឲ្យដឹងដែរថា នៅក្នុងជំនួបនោះ ខាងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ក៏បានលើកឡើងអំពីការដែលគណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បង្កើតចលនាប្រជាធិបតេយ្យសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីបង្កើតគណបក្សនយោបាយថ្មីមួយ។ គណបក្សថ្មីនោះ នៅមិនទាន់មានឈ្មោះនៅឡើយទេ។
ចំណែកលោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ បានមានប្រសសន៍ថា លោកសម រង្ស៊ី ត្រូវបានតុលាការចេញដីកាចាប់ខ្លួន យកមកផ្តន្ទាទោស តាមសាលក្រមរបស់តុលាការរួចទៅហើយ។
ចំពោះការគាបសង្កត់ពីបរទេសនោះ លោកឧត្តមសេនីយ៍ជឿថា ប្រទេសនីមួយៗ គេដឹងណាស់ថា កម្ពុជាជាប្រទេសអធិបតេយ្យភាព ដូចជាប្រទេសដទៃទៀតដែរ។ ដូច្នេះអ្វីជាការខិតខំប្រឹងប្រែង ឬការគាបសង្កត់នោះ មិនអាចទៅរួចបានទេ។
លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ខៀវ សុភ័គ បានបញ្ជាក់ថា “យើងអត់មានហាមឃាត់លោកសម រង្ស៊ី មិនឲ្យចូលមកនោះទេ។ យើងអត់មានហាមឃាត់ទេ។ ជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់គាត់ គឺខ្លួនគាត់ទេតើ ដែលគាត់រត់ចេញពីប្រទេស ហើយឲ្យគេគាបសង្កត់ឲ្យគាត់វិញ អាហ្នឹងជារឿងគាត់ ចង់មក មកទៅ។ ប៉ុន្តែច្បាប់ នៅតែច្បាប់អីចឹង”។
រីឯប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតលោក អ៊ឹម សួស្តី បានមានប្រសាសន៍ថា ការទាមទារឲ្យមានការទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ពីសំណាក់គណបក្សសម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស គឺជារឿងដដែលៗ លោកមិនមានការចាប់អារម្មណ៍ទេ។
លោក អ៊ឹមសួស្តី បានបន្ថែមថា "យើងបានខិតខំធ្វើណាស់ទៅតាមច្បាប់។ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ លោកសម រង្ស៊ី ជាទណ្ឌិត គឺមិនអាចឈរឈ្មោះបានទេ។ ចំពោះការស្វែងរកការដាក់គំនាបពីអន្តរជាតិ ដើម្បីឲ្យមានការកែសមាភាពគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតនោះ វាមិនមែនជាលើកទី១ ហើយថ្មីនោះទេ ដោយកន្លងមក គេរកគំនាបគ្រប់កន្លែងធ្វើយ៉ាងណាឲ្យប្តូរគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត"។
សូមជម្រាបថា ប្រធានគណបក្សប្រឆាំង គឺលោកកឹម សុខា និងលោក សមរង្ស៊ី បានធ្វើយុទ្ធនាការនៅក្រៅប្រទេស ដូចជា ធ្វើដំណើររួមគ្នាទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក អង្គការសហប្រជាជាតិ សភាពអឺរ៉ុប កាណាដា អូស្ត្រាលី ជប៉ុន និងប្រទេស ដែលមានឥទ្ធិពល ដើម្បីស្វែងរកអន្តរាគមន៍ ដាក់ការគាបសង្កត់ មកលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរសសមាភាពគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត និងការវិលត្រឡប់របស់លោកសម រង្ស៊ី មកកម្ពុជា នៅមុនការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៥ ឆ្នាំ២០១៣ នាពេលខាងមុខ៕
